Παρασκευή 7 Ιουνίου 2019

η αποδοκιμασία του ΣυΡιζΑ

Τα αποτελέσματα των πρόσφατων αυτοδιοικητικών εκλογών και ευρωεκλογών έδειξαν ξεκάθαρα ότι οι Έλληνες αποδοκίμασαν τον ΣυΡιζΑ και τον Αλέξη Τσίπρα. Στα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης του, ο Αλέξης δεν κατάφερε να επαληθεύσει τις προσδοκίες των Ελλήνων, αλλά αντίθετα επιβεβαίωσε αυτούς που ισχυρίζονταν ότι δεν διαφέρει από τους προκάτοχους του. 

Τον Ιανουάριο του 2015, η ελπίδα νίκησε τον φόβο και ο ελληνικός λαός ανέδειξε για πρώτη φορά στην εξουσία ένα κόμμα της αριστεράς, προσδοκώντας δικαιότερη και αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση. Όμως, η νέα κυβέρνηση, αντί να αναλάβει άμεσα δράση, προωθώντας μεταρρυθμίσεις (δικαιοσύνη, δημόσια διοίκηση, φοροδιαφυγή κλπ) που θα ενίσχυαν το αίσθημα δικαίου των πολιτών, επικεντρώθηκε σε επικοινωνιακές αντιπαραθέσεις με την Τρόικα και τους δανειστές για την ανατροπή του μνημονίου. Με την πολιτική αυτή, έχασε την ευκαιρία να αναπτερώσει το ηθικό των Ελλήνων, καθώς οι περισσότεροι Έλληνες αντιλαμβάνονται ότι τα προβλήματα της χώρας είναι διαρθρωτικά και δεν επιλύονται μόνο με δημοσιονομικές προσαρμογές.

Έτσι, μετά από μία αποτυχημένη διαπραγμάτευση, οδηγηθήκαμε τον Ιούνιο του 2015 στο δημοψήφισμα, όπου το "όχι", στο οποίο  οδήγησε η νέα κυβέρνηση τους ψηφοφόρους, μετατράπηκε σε "ναι" σηματοδοτώντας την αποτυχία του εκβιασμού προς τους δανειστές αλλά και την ανακούφιση των περισσοτέρων Ελλήνων εμπρός στην προοπτική της εξόδου από το ευρώ. Η κωλοτούμπα αυτή σηματοδότησε επίσης το τέλος της αυταπάτης (ή του τυχοδιωκτισμού) και την επαναφορά της χώρας στις αρχές της φιλελεύθερης δυτικής οικονομίας χωρίς αστερίσκους.

Παρ' όλα αυτά, οι πολίτες έδωσαν τον Σεπτέμβριο του 2015 και δεύτερη ευκαιρία στον Αλέξη Τσίπρα, κυρίως διότι πίστεψαν στο νέο ύφος και στο νέος ήθος που διατυμπάνιζε. Πίστεψαν ότι μετά την επιστροφή στον ρεαλισμό, έχει την δύναμη και την ικανότητα να αντιμετωπίσει την διαπλοκή, την διαφθορά και το πελατειακό κράτος και να φέρει ισονομία και ισοπολιτεία στην πολύπαθη πατρίδα μας. Πίστεψαν ότι μπορεί να μεταρρυθμίσει την δημόσια διοίκηση και να προωθήσει την αξιοκρατία και την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του. Πίστεψαν ότι μπορεί να φέρει υγιή ανάπτυξη της οικονομίας, χωρίς εκμετάλλευση και με καλούς μισθούς για τους εργαζόμενους. Εκτός από αυτά, πολλοί έδωσαν στον ΣυΡιζΑ την δεύτερη ευκαιρία επειδή δεν ήθελαν να επιστρέψουν στην ΝΔ και στο ΠαΣοΚ που βαρύνονται με τις αμαρτίες που μας έφεραν έως εδώ.

Όμως απογοητεύθηκαν.

Αντί για δράση, οι πολίτες είδαν μία απραξία στο επίπεδο των μεταρρυθμίσεων και πολυφωνία μεταξύ των υπουργών που πολλές φορές υπέκρυπτε ιδεοληψία, ακόμα και ανικανότητα. Είδαν την αδυναμία καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και την στασιμότητα των δημοσίων εσόδων παρά την σημαντική αύξηση του τουρισμού. Είδαν την μαύρη εργασία να συνεχίζει να θριαμβεύει. Την δημόσια διοίκηση να μην βελτιώνεται παρά τις επαγγελλόμενες αναδιαρθρώσεις αλλά να συνεχίζει να στελεχώνεται κομματικά, χωρίς αξιοκρατία. Την δικαιοσύνη να συνεχίζει να αποδίδεται αργά και αρκετές φορές στρεβλά χωρίς να απλουστεύονται οι νόμοι, ούτε να γίνονται δικαιότεροι. Είδαν για άλλη μία φορά την φορολογία να αυξάνει και επιβεβαίωσαν ότι τα βάρη της χώρας τα πληρώνουν πάντα οι ίδιοι.

Τον τελευταίο χρόνο, οι προσδοκίες κλονίσθηκαν ακόμα περισσότερο. Είδαν την αναποτελεσματικότητα του κράτους στο Μάτι και την Μάνδρα να ακολουθείται από υπεροψία, επικοινωνιακά πυροτεχνήματα και αδυναμία αυτοκριτικής. Είδαν την αντίδραση κάποιων πολιτών στην συμφωνία των Πρεσπών να χαρακτηρίζεται ως εθνικιστικό παραλήρημα. Είδαν το ύφος της εξουσίας να υιοθετείται από πολλά στελέχη της κυβέρνησης, εκείνο το ύφος που πίστευαν ότι είχαν απομακρύνει με την τελευταία τους ψήφο.

και η απογοήτευση μετατράπηκε σε θυμό. Και ο θυμός εκφράσθηκε στην κάλπη. Ως αλλαγή στάσης ή ως προειδοποίηση ? Αυτό θα φανεί στις 7 Ιουλίου.

Τελικά, τι έφταιξε στον ΣυΡιζΑ?

Πριν απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι προσδοκίες είχαμε από την διακυβέρνηση ΣυΡιζΑ και κατά πόσο ήταν εφικτές ? Η απάντηση φυσικά δεν είναι μία, καθώς η κάθε κοινωνική ή ιδεολογική ομάδα είχε διαφορετικές προσδοκίες, μερικές από τις οποίες ήταν ανέφικτες ή κοινωνικά άδικες. Επιπλέον, ο ίδιος ο ΣυΡιζΑ καλλιέργησε το προηγούμενο διάστημα, υψηλές και ανέφικτες προσδοκίες. Όμως, πιστεύω ότι η κοινή προσδοκία όλων ήταν ότι ο ΣυΡιζΑ θα εφάρμοζε μία διαφορετική πολιτική από αυτή που εφαρμόσθηκε στο παρελθόν και οδήγησε στην χρεωκοπία, στην διάρρηξη του κοινωνικού ιστού και στην ανθρωπιστική κρίση. Μία πολιτική με στόχο την υγιή ανάπτυξη, την δίκαιη κατανομή της φορολογίας, την αποτελεσματική δημόσια διοίκηση και την προστασία των αδυνάτων μέσω ενός αξιόπιστου κοινωνικού κράτους. Ήταν όμως αυτά εφικτά?

Προσωπικά πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό, ήταν εφικτά.  Όμως, για να υλοποιηθούν, θα έπρεπε να εφαρμοσθούν διαφορετικές τακτικές από αυτές που εφαρμόσθηκαν. Αντί να συγκρούεται με την Τρόικα και τους δανειστές, η κυβέρνηση ΣυΡιζΑ θα μπορούσε να κάνει μία μετριοπαθέστερη διαπραγμάτευση του μνημονίου (πιθανώς με τα ίδια οφέλη) και να συγκρουσθεί στο εσωτερικό της χώρας με τις κοινωνικές ομάδες που δεν επιθυμούν την αλλαγή. Γιατί εκεί είναι το πρόβλημα της χώρας. Πολλές, μικρές ή μεγάλες κοινωνικές ομάδες που έχουν καταφέρει να θεσπίσουν προνόμια και παραχωρήσεις, ανοχή έως καταστρατήγηση των νόμων και μόνιμη συνδιαλλαγή και συναλλαγή με την εξουσία. Κρατικοδίαιτοι και κερδοσκόποι, βολεμένοι λουφαδόροι και λάθρα διαβιούντες, παράτυποι φτωχοδιάβολοι και ευφάνταστοι μικροαπατεώνες, αυτή είναι η σύγχρονη Ελλάδα στην διαρκή προσπάθεια της για διαχείριση της μίζερης οικονομίας και κοινωνίας μας, αντί της ανατροπής των παθογενειών. Η μεγάλη ευθύνη των πολιτικών είναι η ανοχή (ή συντήρηση) των παραπάνω και όχι η διαφθορά τους, η οποία φυσικά έβλαψε την χώρα αλλά δεν ήταν αυτή που την κατέστρεψε.

Η παραπάνω σύγκρουση θα είχε αρχικά μεγάλο πολιτικό κόστος για τον ΣυΡιζΑ καθώς οι περισσότεροι Έλληνες ανήκουν σε κάποια από αυτές τις ομάδες, όμως θα έδινε το έναυσμα της δημιουργίας κράτους δικαίου, ισονομίας και ισοπολιτείας που η πλειοψηφία των πολιτών επιθυμεί. Μία συγκροτημένη, τεκμηριωμένη και συνεπής πολιτική εσωτερικών μεταρρυθμίσεων με την ανάλογη επικοινωνιακή τακτική θα έφερνε (και θα φέρει) τους περισσότερους Έλληνες στο πλευρό της κυβέρνησης που θα το αποτολμήσει.

Τελικά, ο ΣυΡιζΑ δεν μπόρεσε. Από ανεπάρκεια, ιδεοληψία ή φόβο? δεν έχει σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι αναπαρήγαγε το ίδιο μοντέλο διακυβέρνησης με τους προκατόχους του. Μικροπολιτικές, συναλλαγές ή συμμαχίες με μικρο-ομάδες, επικοινωνιακές τακτικές, πολιτικάντικους ελιγμούς και έλλειψη αυτοκριτικής και ειλικρίνειας. Δυστυχώς, η αποτυχία του ΣυΡιζΑ θα χρεωθεί και θα συνοδέψει την αριστερά για αρκετά χρόνια διότι οι περισσότεροι θα την αποδώσουν στην ιδεολογία της και όχι στην ικανότητα εφαρμογής της. Ενώ ταυτόχρονα, το πρόβλημα της χώρας παραμένει καθώς για άλλη μία φορά, οι Έλληνες πίστεψαν και απογοητεύθηκαν, ενώ τίποτα δεν άλλαξε ουσιαστικά.

Όμως, οι ιδέες και οι αξίες αποτυγχάνουν μόνο εάν δοκιμασθούν, αλλιώς αποτυγχάνουν οι άνθρωποι.

Και οι πολίτες ? τι κάνουν οι πολίτες ? Μάλλον συνεχίζουν να ελπίζουν, ίσως γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: