Δευτέρα 23 Αυγούστου 2021

Οι Ταλιμπάν ξανάρθανε

Η αλήθεια είναι ότι τους είχαμε ξεχάσει. Όπως και τους Τζιχαντιστές, τον ISIS και όλους τους λοιπούς φονταμενταλιστές του Ισλάμ παρ' όλο που μόλις πριν δύο χρόνια μαίνονταν οι μάχες στην Συρία και το Ιράκ, με τους Αμερικάνους, τους Γάλλους και τους Ρώσους να βομβαρδίζουν, τους Τούρκους να τους κλείνουν το μάτι και εκατομμύρια πρόσφυγες να ψάχνουν οδό διαφυγής. Και ξαφνικά όλα σταμάτησαν. Τα κανάλια και οι εφημερίδες σταμάτησαν να ασχολούνται με το θέμα και επικεντρώθηκαν στον κορωνοϊό που μονοπώλησε το παγκόσμιο ενδιαφέρον. 

...και οι Τζιχαντιστές, τι απέγιναν? Άραγε πόσοι από εμάς αναρωτήθηκαν που πήγαν όλοι αυτοί οι φανατικοί που μέχρι πριν λίγο πολεμούσαν με λύσσα για την επικράτηση των απόψεων τους? Εξαφανίσθηκαν ή αλλάξαν ιδέες? Παραδέχθηκαν την ήττα τους ή απλά αποδέχθηκαν ότι η δημιουργία ισλαμικών κρατών βασισμένων στην Σαρία δεν μπορεί να επιτευχθεί τον 21ο αιώνα? Μάλλον τίποτα από αυτά, απλά λούφαξαν περιμένοντας καλύτερες συνθήκες για την επάνοδό τους. 

Αυτοί που πίστεψαν ότι οι Ταλιμπάν χάθηκαν, έκαναν λάθος. Οι Ταλιμπάν υπάρχουν, όπως υπάρχουν και οι Τζιχαντιστές και οι κάθε είδους φανατικοί και θα υπάρχουν όσο τους τρέφουν η φτώχεια και η ανέχεια, ή αμορφωσιά και η κοινωνική απομόνωση. Δεν φταίει το Ισλάμ αλλά οι κοινωνικές συνθήκες που ευνοούν τον φανατισμό. Το Ισλάμ αξιοποιείται, όπως αξιοποιήθηκαν και άλλες ιδέες και θεωρίες. 

Η επάνοδος των Ταλιμπάν είναι μια ήττα της Δύσης και πρωτίστως των Αμερικάνων που υποτίθεται ότι έλεγχαν την κατάσταση. Πρόσφατα διάβασα ότι η 20-ετής εμπλοκή στο Αφγανιστάν κόστισε στις ΗΠΑ περισσότερα από 2 τρις δολάρια. Επενδύθηκαν δεκάδες δις για την δημιουργία και την οργάνωση του αφγανικού στρατού, ο οποίος κατέρρευσε σε δύο ημέρες. Διαφθορά, μίζες, νεποτισμός και πελατειακές πολιτικές οδήγησαν σε αδυναμία αξιοποίησης των πόρων και καμία ουσιαστική βελτίωση των υποδομών, των θεσμών ή της οικονομίας της χώρας.

Οι Ταλιμπάν επανήλθαν προβάλλοντας μία βελτιωμένη εικόνα με εκσυγχρονισμένο προφίλ, υποσχόμενοι λιγότερη βία εναντίον των γυναικών και των δυτικότροπων συμπατριωτών τους προφανώς για να διατηρήσουν στοιχειωδώς την λειτουργία του κράτους και να αποφύγουν μέτρα εναντίον τους από την Δύση. 

Είναι εντυπωσιακή η ταχύτητα κατάρρευσης του αφγανικού κράτους αλλά και των δυτικών δυνάμεων στην χώρα. Είναι επίσης εντυπωσιακή η ταχύτητα με την οποία όλες οι μεγάλες δυνάμεις άνοιξαν διόδους επικοινωνίας και ξεκίνησαν να συνομιλούν μαζί τους. Η όλη κατάσταση θυμίζει αλλαγή φρουράς σε κάποιο αυταρχικό κράτος χωρίς καμία αναφορά στην σημειολογία της ανάκαμψης των Ταλιμπάν. Δίνεται η εντύπωση ότι οι Δυτικοί βρήκαν πιο αξιόπιστους συνομιλητές στο πρόσωπο των Ταλιμπάν από αυτούς που οι ίδιοι είχαν τοποθετήσει. 

Στην εξέλιξη αυτή, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο ότι άνω του 80% της παγκοσμίου παραγωγής οπίου και ηρωίνης παράγεται στο Αφγανιστάν καθώς και ότι η χώρα αυτή έχει τρομακτικά αποθέματα σε χαλκό, λίθιο και σπάνιες γαίες, πετρέλαιο και πολύτιμους λίθους (lapis lazuli) και ο πλούτος αυτός περιμένει κάποιους να τον αξιοποιήσουν.

Οι Ταλιμπάν δεν χάθηκαν, απλά λούφαξαν παραμένοντας ένα ενδημικό φαινόμενο του ισλαμικού κόσμου που θα αναπτύσσεται όταν οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες το ευνοούν, ενώ θα εξαφανισθούν όταν οι κάτοικοι των περιοχών αυτών αποκτήσουν ευημερία και μόρφωση.  

Έως τότε, οι ισχυροί του πλανήτη θα προσπαθούν - και μάλλον θα καταφέρνουν - να αξιοποιήσουν οικονομικά την κάθε αναταραχή που δημιουργείται.