Τον τελευταίο καιρό ακούω όλο και περισσότερους Έλληνες να υποστηρίζουν ότι η καλύτερη λύση για την σωτηρία της χώρας από την οικονομική κρίση και την υποτέλεια στην τρόικα, είναι η έξοδος της χώρας από το
ευρώ και η επιστροφή στην
δραχμή.
Αντιλαμβάνομαι πολύ καλά, ότι η θέση αυτή καλύπτει το θυμικό των Ελλήνων, οι οποίοι ενοχλούνται με τα μέτρα που μας επιβάλει η τρόικα, πολλά από τα οποία θεωρούν άδικα και αναποτελεσματικά. Επιπλέον, κατανοώ την αντίδραση πολλών Ελλήνων στην εξάρτηση της οικονομίας μας από το ευρώ και τις χώρες της ΟΝΕ, που αντί για αλληλεγγύη στην δύσκολη φάση που περνάμε , μας υποχρεώνει να παίρνουμε μέτρα που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των Ελλήνων χωρίς να λύνουν το πρόβλημα.
Αντιλαμβάνομαι επίσης, ότι το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδος, επιβαρύνθηκε κατά πολύ από τις προμήθειες εξοπλισμού και υπηρεσιών που έγιναν όλα τα προηγούμενα χρόνια από τους εταίρους μας της ΕΕ, πάνω από τις δυνατότητες της χώρας και πολλές φορές με αδιαφανείς διαδικασίες. Οι προμήθειες αυτές ενίσχυαν τις ισχυρές οικονομίες της ΕΕ αλλά ταυτόχρονα βάθαιναν τις οικονομικές διαφορές μας και αύξαιναν το χρέος της χώρας.
Συμφωνώ επίσης, ότι οι ξένες τράπεζες ήταν αυτές πού άνοιξαν τον χορό των χωρίς όρια δανείων και των νέων τραπεζικών προϊόντων-φούσκα στις επιχειρήσεις, ιδιώτες, αλλά και το ίδιο το κράτος, βλέποντας την Ελλάδα σαν χρηματοπιστωτικό Eldorado, λόγω των υψηλών τραπεζικών επιτοκίων της χώρας, συμβάλλοντας και αυτές στην κρίση που ακολούθησε. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παράγωγα και τα Supremes που χρησιμοποίησε η κυβέρνηση Σημίτη για να κρύψει το χρέος, προτάθηκαν τότε από την Goldman Sucks, ως καθ’ όλα νόμιμα προϊόντα ενώ τώρα ελέγχονται ως παράτυπα.
Επιπλέον είναι σήμερα σίγουρο ότι οι εταίροι μας στην ΟΝΕ γνώριζαν από τότε την κατάσταση μας αλλά έκαναν την πάπια, διότι όλοι κέρδιζαν και το χρήμα κινούταν. Όλοι υπολόγιζαν ότι η ανάπτυξη θα συνέχιζε την αυξητική της πορεία και ανέβαλαν την επίλυση των προβλημάτων για το μέλλον. Όμως κάποια στιγμή ξεκίνησε η παγκόσμια οικονομική κρίση, η οποία έβαλε φρένο στην ανάπτυξη και έκανε τους επενδυτές («αγορές») να προσέχουν σε ποιόν δανείζουν. Και έτσι ξεκίνησε το δράμα μας, γιατί οι «αγορές» άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι θα χάσουν κάποια από τα 40 τρις $ που μέχρι τότε είχαν αφειδώς δανείσει στα κράτη του πλανήτη, πιστεύοντας ότι η ανάπτυξη θα συνεχιζόταν για πάντα.
Όσον αφορά την οικονομική κρίση που βιώνει ο πλανήτης , εγώ προσωπικά πιστεύω ότι είναι συστημική και σχετίζεται με τις δομές της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, η οποία λειτουργεί πια χωρίς κανέναν έλεγχο στοχεύοντας στην μεγιστοποίηση των κερδών των «αγορών» χωρίς κανέναν ανθρωπιστικό ή κοινωνικό φραγμό. Δυστυχώς, ο παγκόσμιοποιημένος νεοφιλελεύθερισμός είναι το μόνο οικονομικό σύστημα που εφαρμόζεται στον πλανήτη και μέχρι να διαφοροποιηθεί ή ανατραπεί είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε με τους κανόνες του.
Φταίνε λοιπόν οι ξένοι και το
ευρώ για την κατάστασή μας και γιαυτό θα είναι καλύτερα να φύγουμε από αυτό και να κόψουμε κάθε σχέση με αυτούς που μας ταλαιπωρούνε ;
Εγώ πιστεύω πώς όχι. Αντίθετα πιστεύω ότι επιστροφή στην
δραχμή θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την Ελληνική οικονομία και θα οδηγήσει σύντομα την χώρα στην πτώχευση και την εξαθλίωση.
Επιστροφή στην δραχμή σημαίνει ότι η οικονομική πολιτική του νομίσματος δεν θα καθορίζεται πια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το EcoFin, αλλά από το οικονομικό επιτελείο της Ελληνικής κυβέρνησης. Εμένα προσωπικά και μόνο αυτή η προοπτική με γεμίζει ανασφάλεια. Διότι όλοι θυμόμαστε τις αλλοπρόσαλλες πολιτικές προ ευρώ, που οδηγούσαν μόνιμα σε υποτιμήσεις, πληθωρισμό και μεγάλα ελλείμματα.
Αν ξαναγυρίσουμε λοιπόν στην δραχμή, η Ελληνική κυβέρνηση, θα μπορεί να «κόβει» νέο νόμισμα όποτε θέλει, υποτιμώντας την δραχμή σε σχέση με τα άλλα νομίσματα και να δανείζεται από τις αγορές με το τρέχον επιτόκιο των Ελληνικών ομολόγων που θα εκδίδονται πλέον σε δραχμές.
Τη ημέρα που θα εκδοθεί η νέα δραχμή, η κυβέρνηση θα έχει δύο επιλογές, όσον αφορά την ισοτιμία του νέου νομίσματος με το ευρώ : υποτίμηση ή «σκληρή» δραχμή.
Α. Σε περίπτωση, που η κυβέρνηση αποφασίσει να μην υποτιμήσει την νέα δραχμή, και ακολουθήσει πολιτική
«σκληρής» δραχμής, θα είναι υποχρεωμένη να μην αλλάξει τίποτα από την ισχύουσα πολιτική, ενώ επιπλέον θα πρέπει να πείσει τις αγορές ότι η νέα δραχμή αξίζει αυτήν την ισοτιμία. Οι αγορές εκτιμώ ότι θα αντιδράσουν αρνητικά, απαιτώντας από την χώρα ακόμα αυστηρότερα μέτρα (απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, κλείσιμο οργανισμών κλπ) για να πεισθούν να αγοράσουν τα Ελληνικά ομόλογα σε «σκληρές» δραχμές, που μπροστά τους το μνημόνιο και η τρόικα θα φαντάζουν παραμυθένια. Έτσι η κυβέρνηση θα βρεθεί πολύ σύντομα μπροστά σε δύο επιλογές : υποτίμηση της δραχμής ή απομονωτισμό και επιβίωση χωρίς δανεικά με επιπτώσεις που θα περιγραφούν παρακάτω.
Β. Αντίθετα, η επιστροφή στην δραχμή θα έχει νόημα, μόνο αν συνοδευτεί από
ισχυρή υποτίμηση της νέας δραχμής, της τάξεως του 30-40%, η οποία θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των Ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές καθώς θα πωλούνται 30-40% φθηνότερα σε ευρώ, ενώ οι Έλληνες παραγωγοί θα εισπράττουν τα ίδια σε δραχμές. Παράλληλα, η Ελληνική κυβέρνηση θα μπορέσει να δώσει μικρές αυξήσεις στους εργαζόμενους και να χαλαρώσει το πρόγραμμα σταθερότητας.
Η υποτίμηση της δραχμής όμως, θα έχει τα παρακάτω αρνητικά αποτελέσματα :
• Αύξηση των επιτοκίων δανεισμού του κράτους και των τραπεζών στα προ ευρώ επίπεδα του 10-15% καθώς το “spread” της νέας δραχμής θα εκτιναχθεί στα ύψη.
• Αύξηση του δημόσιου χρέους κατά το ποσοστό της υποτίμησης (30-40%) διότι το χρέος θα διατηρηθεί σε ευρώ. Η αύξηση του χρέους θα αυξήσει τα ετήσια τοκοχρεολύσια που θα πρέπει να πληρώνει το Ελληνικό κράτος και άρα θα αυξηθεί το ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα από 15,4% (2009) σε 25-30%.
• Αύξηση του ιδιωτικού χρέους (εταιρείες, τράπεζες, ιδιώτες) καθώς όλοι όσοι έχουμε πάρει δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά, κάρτες) θα πρέπει να αποπληρώσουμε το αυξημένο υπόλοιπο με τα νέα επιτόκια δανεισμού που θα κυμαίνονται στο 15-20%.
• Αύξηση των τιμών όλων των εισαγόμενων προϊόντων κατά 30-40%, με πρώτα και καλύτερα τα καύσιμα καθώς και όλων των εισαγόμενων πρώτων υλών της βιομηχανίας. Αυτό θα οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών σχεδόν όλων των προϊόντων , εκτός των αγροτικών και κάποιων βιοτεχνικών προϊόντων, των οποίων η παραγωγή δεν στηρίζεται σε εισαγόμενες πρώτες ύλες.
• Μεταφορά των καταθέσεων πολλών Ελλήνων από τις Ελληνικές τράπεζες σε τράπεζες του εξωτερικού πριν την υποτίμηση της νέας δραχμής με κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού μας συστήματος.
Το Ελληνικό κράτος, θα βρεθεί πολύ γρήγορα μπροστά σε ένα τρομακτικό χρέος ( > 170% ΑΕΠ) το οποίο δεν θα μπορεί να εξυπηρετήσει καθώς θα αυξάνονται και τα ετήσια ελλείμματα. Οι αγορές θα απαιτήσουν και περαιτέρω υποτίμηση της νέας δραχμής ή οποία θα αυξήσει και άλλο το χρέος και τα ελλείμματα μπαίνοντας σε έναν φαύλο κύκλο χωρίς επιστροφή. Κάποια στιγμή οι αγορές θα σταματήσουν να μας δανείζουν και θα οδηγηθούμε σε στάση πληρωμών.
Το έλλειμμα του 15,4% το 2009 ερμηνεύεται ότι η Ελλάδα πέρυσι, είχε περίπου 40 δις ευρώ περισσότερα έξοδα από έσοδα. Από αυτά οι τόκοι του χρέους των 285 δις ευρώ δεν ξεπερνούσαν τα 15 δις ευρώ. Αυτό σημαίνει, ότι ακόμα και να συμφωνούσαν οι δανειστές μας να μην πληρωθούν τους τόκους, η χώρα μας πάλι θα είχε έλλειμμα και θα χρειαζόταν δανεικά για να πληρώσει μισθούς, συντάξεις και προμηθευτές του δημοσίου.
Όταν η Ελλάδα πτώχευσε το 1893, ο Χαρίλαος Τρικούπης κήρυξε επιλεκτική στάση πληρωμών των τόκων των δανείων και ζήτησε από τους πιστωτές της χώρας αναδιάρθρωση του χρέους. Όμως τότε το έλλειμμα ήταν μικρότερο από τους τόκους εξυπηρέτησης του χρέους και η χώρα μπορούσε να συνεχίσει να λειτουργεί πληρώνοντας μισθούς και προμηθευτές του δημοσίου. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα, καθότι στάση πληρωμών θα σημάνει αδυναμία πληρωμής μισθών και συντάξεων.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι θα σταματήσουν να πληρώνονται και μετά από κάποιες ημέρες θα σταματήσουν να πηγαίνουν στην δουλειά τους. Πολύ σύντομα η χώρα δεν θα έχει αστυνομία, στρατό, υγεία και παιδεία και θα αρχίσουμε να βλέπουμε εικόνες της Ρωσίας του Γέλτσιν όπου ρακένδυτοι αξιωματικοί είχαν εγκαταλείψει τις θέσεις τους και πούλαγαν στρατιωτικό υλικό για να ζήσουν.
Στάση πληρωμών ενός κράτους όπως η Ελλάδα, όπου το 24% των εργαζομένων μισθοδοτούνται από το κράτος και το 63% της οικονομίας είναι κρατικοδίαιτη, θα έχει σαν αποτέλεσμα την πλήρη ανατροπή του κοινωνικού ιστού της χώρας. Η κυβέρνηση, αν καταφέρει να ελέγξει τις ταραχές που θα ξεσπάσουν, θα αναγκασθεί να απολύσει δημοσίους υπαλλήλους και να περιορίσει τις δαπάνες του κράτους στο επίπεδο των εσόδων του κράτους.
Κανείς δεν θα δανείζει την χώρα μας και ελάχιστα προϊόντα θα εισάγονται λόγω της πλήρους αναξιοπιστίας των συναλλαγών με Έλληνες εισαγωγείς . Η χώρα θα πρέπει να ζήσει με ότι παράγει, γυρίζοντας στην αγροτική οικονομία του μεσοπολέμου. Η ανεργία θα αυξηθεί κατακόρυφα και η μετανάστευση θα μοιάζει η μόνη αξιοπρεπής λύση για τα άτομα με κάποια προσόντα. Οι καλύτεροι θα αρχίσουν να ξαναφεύγουν όπως παλιά, στερώντας την χώρα από το ειδικευμένο προσωπικό που της χρειάζεται για να αναπτυχθεί.
Για τους παραπάνω λόγους πιστεύω ότι η χώρα μας πρέπει να μείνει προσκολλημένη στο ευρώ, ακόμα και αν μας κλωτσάνε για να φύγουμε. Στο κάτω-κάτω είναι και δικό μας νόμισμα και κανείς δεν δικαιούται να μας το στερήσει. Η λογική τής μικρής αλλά τίμιας ψωροκώσταινας ποτέ δεν ευνόησε την χώρα μας, αντίθετα την οδηγούσε πάντα στον απομονωτισμό και την εσωστρέφεια, χαρακτηριστικά που είναι καταστροφικά στην σημερινή παγκοσμιοποιημένη οικονομία.
Ας σταθούμε λοιπόν στα πόδια μας, με αυτοπεποίθηση και ας αρχίσουμε να διεκδικούμε αυτό που νομίζουμε
εμείς ότι μας ανήκει. Η οικονομική ισχύς δεν ήταν ποτέ ο μόνος παράγοντας αξιοπιστίας ενός λαού.
Η αξιοπρέπεια μας δεν θα κριθεί αν φύγουμε από το
ευρώ και επιστρέψουμε στην ανίσχυρη αλλά δική μας και μόνο δική μας,
δραχμούλα. Η αξιοπρέπεια μας θα κριθεί από την ικανότητα μας να κοιτάμε τους άλλους στα μάτια, παρ’ όλα τα προβλήματα μας και όχι από την περιχαράκωσή μας στη φτώχεια και την μιζέρια μας. Η αξιοπρέπεια μας θα κριθεί από την ικανότητά μας να διεκδικούμε σαν ισότιμοι συνομιλητές και να αρνούμαστε τα ξεροκόμματα που μας πετάνε οι ισχυροί φίλοι μας χτυπώντας μας στην πλάτη. Τέλος, η αξιοπρέπεια μας θα κριθεί στους δρόμους, όταν όλοι μαζί απαιτήσουμε αλληλεγγύη από τους εταίρους μας και βροντοφωνάξουμε όχι στα μέτρα που θεωρούμε άδικα. Η αξιοπρέπεια μας θα κριθεί όταν αποκτήσουμε αυτοπεποίθηση.
Και ποιός ξέρει, μπορεί οι ισχυροί εταίροι μας μην ακούσουν τίς φωνές μας αλλά να τίς ακούσουν οι καλοί θεοί της Ελλάδος και να λειτουργήσουν για άλλη μία φορά ως από μηχανής θεοί. Τώρα τελευταία, ακούω συνεχώς για τα πετρέλαια και το φυσικό αέριο της Ελλάδος και προβληματίζομαι. Μήπως τελικά, είχε δίκιο ο Γεωργάκης και «λεφτά υπάρχουνε» ;